Kính thực tế ảo (VR) mang đến trải nghiệm đắm chìm trong thế giới ảo, nhưng liệu việc sử dụng kính VR có ảnh hưởng đến sức khỏe mắt không? Các nghiên cứu cho thấy, tuy chưa có bằng chứng về tổn thương mắt lâu dài, nhưng việc đeo kính VR có thể gây mỏi mắt, mệt mỏi và khó chịu thị giác. Hãy cùng tìm hiểu những tác động của VR đối với mắt và cách sử dụng an toàn.
Kính VR ảnh hưởng đến mắt như thế nào?
Theo nghiên cứu, việc sử dụng kính VR trong thời gian dài có thể gây ra:
Mỏi mắt và nhức mắt: Do tập trung liên tục vào màn hình gần và chớp mắt ít hơn bình thường.
Mệt mỏi thị giác: Kết quả của sự chênh lệch giữa chiều sâu ảo và chiều sâu thực tế, khiến mắt phải điều chỉnh liên tục.
Hiện tượng mờ mắt và khó tập trung: Thường xảy ra sau khi rời khỏi môi trường VR, do mắt mất thời gian để điều chỉnh lại.
Chóng mặt và say VR (cybersickness) cũng là một vấn đề phổ biến khi sử dụng kính thực tế ảo. Triệu chứng bao gồm:
Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn
Khó tập trung vào hình ảnh thực sau khi sử dụng kính VR
Cảm giác mất cân bằng khi di chuyển
Những tác động này có thể nghiêm trọng hơn đối với trẻ nhỏ, phụ nữ và những người có tiền sử say tàu xe.
Xem thêm: Kính thực tế tăng cường (kính AR) là gì?
Nhà sản xuất nói gì về kính VR và mắt?
Hãng Oculus (thuộc Meta) cảnh báo rằng khoảng 1/4.000 người dùng có thể gặp triệu chứng co giật, chóng mặt hoặc mất ý thức khi tiếp xúc với ánh sáng nhấp nháy từ màn hình VR.
Ngoài ra, Oculus cũng khuyến cáo nên ngừng ngay việc sử dụng kính VR nếu xuất hiện các dấu hiệu:
Mỏi mắt, đau mắt hoặc co giật cơ mắt
Nhìn mờ, hình ảnh bị méo hoặc nhòe
Đau đầu dữ dội hoặc cảm giác chóng mặt kéo dài
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, bạn nên ngừng sử dụng kính VR và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mắt.
Kính VR có gây tổn thương mắt lâu dài không?
Một số người dùng kính VR thường xuyên phàn nàn về việc suy giảm thị lực. Ví dụ, lập trình viên VR Danny Bittman đã chia sẻ rằng sau ba năm sử dụng kính VR hàng ngày, thị lực của anh bị suy giảm đáng kể. Tuy nhiên, hiện không có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng kính VR có thể gây suy giảm thị lực vĩnh viễn.
Một số nghiên cứu cho thấy trẻ em có thể sử dụng VR trong thời gian ngắn mà không gặp tác động tiêu cực nghiêm trọng. Ví dụ:
Nghiên cứu năm 2020: Trẻ nhỏ có thể chơi game VR mà không gặp vấn đề đáng kể về thị giác.
Nghiên cứu năm 2017: Trẻ từ 8-12 tuổi chơi VR trong 20 phút không có dấu hiệu suy giảm thị lực nghiêm trọng, ngoại trừ một số trường hợp gặp khó khăn trong việc đo lường khoảng cách.
Dù vậy, các nhà sản xuất vẫn khuyến cáo trẻ dưới 13 tuổi không nên sử dụng kính VR, do kích thước kính không phù hợp với cấu trúc khuôn mặt và mắt của trẻ.
Xem thêm: Kính 3D là gì? Khám phá chi tiết về kính 3D
Lợi ích của kính VR đối với thị giác
Bên cạnh những lo ngại về ảnh hưởng tiêu cực, kính VR cũng mang lại một số lợi ích nhất định trong việc cải thiện thị giác, bao gồm:
Cải thiện khả năng phối hợp mắt: VR giúp tăng cường sự phối hợp giữa hai mắt và tay, cải thiện phản xạ thị giác.
Hỗ trợ điều trị mắt lười (amblyopia): Các chương trình trị liệu VR giúp bệnh nhân luyện tập mắt lười hiệu quả.
Hỗ trợ người có thị lực kém: Các thiết bị như IrisVision giúp người suy giảm thị lực cải thiện khả năng nhìn rõ hơn.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào dưới đây khi sử dụng kính VR, hãy dừng lại ngay và đi khám bác sĩ:
Mắt bị mờ trong thời gian dài sau khi rời khỏi môi trường VR
Nhức mắt, đau mắt kéo dài
Chóng mặt, buồn nôn dù đã ngừng sử dụng kính VR
Khó tập trung vào vật thể trong môi trường thực
Bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra mắt toàn diện để đảm bảo thị lực của bạn không bị ảnh hưởng tiêu cực.
Kính VR có thể gây một số tác động nhất thời đến mắt như mỏi mắt, nhức đầu và chóng mặt, nhưng chưa có bằng chứng khoa học về tác hại lâu dài. Để bảo vệ thị giác khi sử dụng VR, bạn nên:
Giới hạn thời gian sử dụng và nghỉ ngơi sau mỗi 30-60 phút.
Điều chỉnh khoảng cách và độ sáng phù hợp.
Chớp mắt thường xuyên hơn để tránh khô mắt.
Sử dụng kính VR có tích hợp tròng kính điều chỉnh độ nếu bạn bị cận thị hoặc viễn thị.
Nếu sử dụng đúng cách, kính VR không chỉ mang lại trải nghiệm giải trí mà còn có thể hỗ trợ điều trị và cải thiện thị lực. Tuy nhiên, hãy luôn lắng nghe cơ thể và bảo vệ đôi mắt của mình thật tốt.
