Ngày nay, khi công nghệ phát triển vượt bậc, việc trẻ em dành nhiều thời gian trên các thiết bị số đã trở nên rất phổ biến. Điều này khiến nhiều bậc phụ huynh lo ngại liệu thói quen này có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ, đặc biệt là thị lực. Các nghiên cứu cho thấy rằng, việc tiếp xúc quá lâu với màn hình có thể gây ra nhiều vấn đề, từ cảm giác khó chịu về thể chất đến các vấn đề về mắt như cận thị.
1) Thời gian sử dụng màn hình chuẩn là gì?
Thời gian trên màn hình là khoảng thời gian trẻ em dành để sử dụng các thiết bị số như điện thoại, máy tính bảng và máy tính. Theo The Vision Council, khoảng 72% phụ huynh tại Mỹ cho biết con họ thường xuyên sử dụng màn hình hơn hai giờ mỗi ngày. Trên thực tế, con số này có thể còn cao hơn nhiều so với những gì phụ huynh tưởng tượng, và thời gian trên màn hình của trẻ sẽ tăng dần khi chúng lớn lên.
Theo Common Sense Media, trung bình thời gian trẻ em ở Mỹ sử dụng thiết bị kỹ thuật số hàng ngày như sau:
- Trẻ dưới 2 tuổi: 42 phút mỗi ngày
- Trẻ từ 2 đến 4 tuổi: 2,5 giờ mỗi ngày
- Trẻ từ 5 đến 8 tuổi: gần 3 giờ mỗi ngày
2) Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều có thể gây ảnh hưởng cho trẻ em như thế nào?
Việc tiếp xúc lâu với màn hình có thể dẫn đến một số triệu chứng khó chịu như:
- Đau đầu
- Đau cổ và vai
- Căng thẳng mắt, khô và mỏi mắt
- Giảm khả năng tập trung
- Dễ cáu gắt
Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có thể tác động tiêu cực đến kết quả học tập và giao tiếp xã hội của trẻ.
Thêm vào đó, tỉ lệ cận thị ở trẻ em trên toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng và được liên kết với việc trẻ sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều. Chẳng hạn, tại Singapore, 65% học sinh lớp 6 đã bị cận thị. Tại Hoa Kỳ và Châu Âu, tỉ lệ này ở người trẻ cũng đã tăng lên gần 50%, so với 25% vào những năm 1970.
3) Tác động của ánh sáng xanh
Màn hình LED của các thiết bị điện tử phát ra ánh sáng xanh – loại ánh sáng có bước sóng ngắn và năng lượng cao. Ánh sáng xanh có thể giúp điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể (chu kỳ ngủ - thức), nhưng tiếp xúc quá nhiều vào thời điểm không phù hợp có thể làm rối loạn giấc ngủ của trẻ.
Do đó, một trong những cách hữu ích là giới hạn thời gian trẻ sử dụng thiết bị vào buổi tối, đặc biệt là trong khoảng 1-2 giờ trước khi đi ngủ.
4) Bảo vệ mắt cho bé
Việc giảm thời gian trên màn hình có thể không dễ dàng, nhưng cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau để giúp bảo vệ thị lực cho trẻ:
- Quy tắc 20-20-20: Cứ sau 20 phút nhìn vào màn hình, hãy khuyến khích trẻ nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây để giúp mắt được nghỉ ngơi.
- Kính chống ánh sáng xanh: Đeo kính chống ánh sáng xanh hoặc kính chuyên dụng khi sử dụng máy tính có thể giúp giảm căng thẳng mắt và cải thiện sự thoải mái lâu dài.
- Kính mát: Khi ra ngoài trời, trẻ nên đeo kính mát để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng tia cực tím (UV). Nếu trẻ đeo kính cận, phụ huynh có thể lựa chọn kính có lớp chống UV hoặc kính đổi màu tự động (photochromic), giúp bảo vệ mắt mà không cần đeo thêm kính mát.
Ngoài ra, sử dụng kính có lớp phủ chống phản chiếu cũng là một giải pháp tốt để giảm thiểu tác hại từ ánh sáng mạnh và ánh sáng phản chiếu.
- Bộ lọc màn hình và các công cụ giới hạn thời gian: Đối với những trẻ không cần đeo kính, việc sử dụng bộ lọc màn hình trên các thiết bị kỹ thuật số có thể giúp giảm độ chói và tăng sự thoải mái cho mắt. Ngoài ra, phụ huynh cũng có thể kích hoạt chế độ lọc ánh sáng xanh trên các thiết bị hoặc sử dụng ứng dụng giảm ánh sáng xanh như f.lux hoặc Iris để bảo vệ mắt cho trẻ.
- Đặt thời gian giới hạn: Một trong những biện pháp hiệu quả là đặt giới hạn thời gian sử dụng thiết bị cho trẻ. Ví dụ, không cho phép sử dụng thiết bị ít nhất một hoặc hai giờ trước khi đi ngủ. Các bậc phụ huynh cũng có thể sử dụng các ứng dụng quản lý thời gian trên điện thoại thông minh như Apple Screen Time hoặc Google Family Link để kiểm soát thời gian sử dụng thiết bị của con.
- Khám mắt định kỳ: Cuối cùng, hãy đảm bảo rằng trẻ được kiểm tra thị lực thường xuyên với bác sĩ mắt. Kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt và bác sĩ cũng có thể tư vấn các loại kính phù hợp giúp bảo vệ mắt cho trẻ khi sử dụng thiết bị kỹ thuật số.
Việc sử dụng thiết bị điện tử đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt là với trẻ em. Tuy nhiên, những tác động tiêu cực từ việc tiếp xúc quá nhiều với màn hình là điều không thể xem nhẹ. Để bảo vệ thị lực và sức khỏe tổng thể của trẻ, các bậc phụ huynh nên chủ động quản lý thời gian sử dụng thiết bị của con, áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt như kính chống ánh sáng xanh, kính mát bảo vệ UV khi ra ngoài và khuyến khích các hoạt động ngoài trời.
Bên cạnh đó, việc duy trì thói quen thăm khám mắt định kỳ sẽ giúp theo dõi sức khỏe thị lực của trẻ và ngăn chặn các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng. Một sự cân bằng hợp lý giữa thời gian sử dụng thiết bị và các hoạt động khác sẽ không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện mà còn đảm bảo cho chúng một đôi mắt sáng khỏe, sẵn sàng khám phá thế giới xung quanh.
