Lutein và zeaxanthin là hai loại carotenoid – sắc tố vàng đến đỏ tự nhiên, có mặt nhiều trong các loại rau củ và thực vật. Đây là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe đôi mắt, ngăn ngừa các bệnh lý về mắt liên quan đến tuổi tác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lợi ích, nguồn thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin, cũng như cách bổ sung chúng để bảo vệ đôi mắt.
Lutein và Zeaxanthin là gì?
Lutein (phát âm: LOO-teen) và zeaxanthin (phát âm: ZEE-ah-zan-thin) là hai sắc tố tự nhiên giúp cây trồng hấp thụ ánh sáng năng lượng cao như ánh sáng xanh, giảm nguy cơ tổn hại từ ánh sáng mặt trời. Ở con người, lutein và zeaxanthin tập trung nhiều ở hoàng điểm của mắt – một bộ phận nhỏ nhưng rất quan trọng trong võng mạc, chịu trách nhiệm về thị lực trung tâm. Màu vàng của hoàng điểm xuất phát từ chính hai sắc tố này, được gọi là "macula lutea" (hoàng điểm, trong tiếng Latin nghĩa là "điểm vàng").
Ngoài ra, một loại carotenoid khác là meso-zeaxanthin cũng tồn tại trong hoàng điểm. Tuy nhiên, meso-zeaxanthin không được tìm thấy trong thực phẩm mà được tổng hợp trực tiếp từ lutein trong võng mạc.
Lợi ích của Lutein và Zeaxanthin đối với sức khỏe mắt
1. Ngăn Ngừa Thoái Hóa Hoàng Điểm Liên Quan Đến Tuổi Tác (AMD)
- Lutein, zeaxanthin và meso-zeaxanthin giúp lọc ánh sáng xanh có hại, bảo vệ võng mạc khỏi tổn thương do oxy hóa.
- Các nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn giàu hai loại carotenoid này có thể giảm nguy cơ mắc AMD.
- Nghiên cứu AREDS2 chỉ ra rằng bổ sung lutein và zeaxanthin hàng ngày giúp giảm nguy cơ tiến triển của AMD từ 10–25%, đặc biệt ở những người có chế độ ăn ít thực phẩm giàu các chất này.
2. Hỗ Trợ Cải Thiện Thị Lực Ban Đêm
- Một nghiên cứu cho thấy, những người bị AMD sớm sử dụng 8 mg zeaxanthin mỗi ngày trong một năm đã cải thiện được khả năng lái xe ban đêm và tăng độ sắc nét thị lực trung bình 1,5 dòng trên bảng đo thị lực.
3. Chống Oxy Hóa Và Bảo Vệ Mạch Máu Võng Mạc
- Lutein và zeaxanthin giảm sự hình thành các gốc tự do, ngăn ngừa tổn thương tế bào ở võng mạc.
- Trong nghiên cứu với chuột mắc bệnh tiểu đường, các chất này giảm nguy cơ bệnh võng mạc tiểu đường bằng cách giảm viêm và bảo vệ mạch máu võng mạc.
Các loại thực phẩm giàu Lutein và Zeaxanthin
Nguồn lutein và zeaxanthin tự nhiên tốt nhất là rau lá xanh và các loại rau củ vàng hoặc xanh. Dưới đây là một số thực phẩm tiêu biểu:
- Rau cải xoăn (kale) và rau chân vịt (spinach): Được xem là nguồn dồi dào nhất.
- Bông cải xanh, bí đỏ, đậu Hà Lan: Chứa lượng lutein và zeaxanthin đáng kể.
- Lòng đỏ trứng: Một nguồn cung cấp tuyệt vời, dễ hấp thu.
Bổ sung Lutein và Zeaxanthin bằng thực phẩm chức năng
Nhiều công ty đã bổ sung lutein và zeaxanthin vào các loại vitamin tổng hợp hoặc tạo ra các sản phẩm chuyên biệt cho sức khỏe mắt. Một số sản phẩm phổ biến bao gồm:
- MacuHealth với LMZ3
- EyePromise Zeaxanthin
- ICaps Eye Vitamin Lutein & Zeaxanthin Formula
Lưu ý khi sử dụng:
- Hiện chưa có khuyến nghị cụ thể về liều lượng lutein và zeaxanthin hàng ngày, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng ít nhất 6 mg lutein/ngày sẽ mang lại lợi ích sức khỏe.
- Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các sản phẩm bổ sung, đặc biệt nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền.
Lutein và zeaxanthin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đôi mắt khỏi các nguy cơ thoái hóa và tổn thương do ánh sáng xanh. Để đảm bảo sức khỏe thị lực, bạn nên bổ sung các loại rau củ giàu hai loại carotenoid này trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu cần thiết, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thực phẩm chức năng. Đôi mắt sáng khỏe chính là nền tảng cho chất lượng cuộc sống tốt hơn!
