Bệnh tim mạch không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn tác động trực tiếp đến đôi mắt, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về mắt nghiêm trọng. Hiểu rõ mối liên hệ này giúp chúng ta có phương pháp phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.
Tại sao bệnh tim mạch ảnh hưởng đến mắt?
Trái tim đóng vai trò như một máy bơm điều khiển hệ tuần hoàn, cung cấp máu, oxy và dưỡng chất đến toàn bộ cơ thể. Khi hệ thống mạch máu bị tổn thương do huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao, không chỉ tim mà mắt cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các bệnh tim mạch có thể làm tổn thương mạch máu võng mạc, gây ra các tình trạng như bệnh võng mạc tiểu đường, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), tăng nhãn áp và tắc nghẽn mạch máu võng mạc.
Những yếu tố gây bệnh tim mạch cũng làm tổn thương mắt
1. Tiểu đường – "kẻ thù số một" của tim và mắt
Tiểu đường làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trưởng thành. Khi lượng đường trong máu quá cao, các mạch máu nuôi võng mạc bị tổn thương, dẫn đến bệnh võng mạc tiểu đường.
Giai đoạn đầu của bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng về lâu dài có thể gây mờ mắt, xuất hiện ruồi bay, đau nhức mắt và nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.
2. Huyết áp cao – "sát thủ thầm lặng" đối với thị lực
Huyết áp cao làm tổn thương lớp lót bên trong động mạch, khiến chúng mất đàn hồi, thu hẹp và trở nên dễ vỡ. Khi xảy ra trong mắt, nó có thể gây xuất huyết võng mạc, phù hoàng điểm hoặc tắc mạch võng mạc, dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng.
Trong một số trường hợp, huyết áp quá cao có thể gây phình mạch máu. Nếu vỡ, có thể gây xuất huyết trong mắt hoặc đột quỵ mắt, đe dọa đến tầm nhìn.
3. Cholesterol cao – Gây tắc nghẽn mạch máu mắt
Khi cholesterol xấu (LDL) tích tụ trong lòng động mạch, chúng hình thành mảng xơ vữa gây tắc nghẽn dòng chảy của máu. Điều này có thể dẫn đến tắc động mạch võng mạc, còn gọi là đột quỵ mắt, làm mất thị lực đột ngột.
Cholesterol cao cũng có thể làm xuất hiện các dấu hiệu trên mắt như xanthelasma (mảng vàng quanh mí mắt) và vòng mờ quanh giác mạc (arcus senilis) – những dấu hiệu cảnh báo sớm về nguy cơ bệnh tim mạch.
4. Hút thuốc – Gây tổn thương toàn bộ hệ thống mạch máu
Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với bệnh tim và mắt. Nicotine trong thuốc lá phá hủy thành mạch máu, làm giảm lượng oxy cung cấp cho mắt, góp phần gây đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, bệnh võng mạc tiểu đường và tăng nhãn áp.
5. Béo phì – Nguyên nhân gián tiếp làm suy giảm thị lực
Béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ tiểu đường, huyết áp cao và cholesterol cao, mà còn gây rối loạn tuần hoàn máu đến mắt. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
6. Tuổi tác – Nguy cơ tăng cao theo thời gian
Khi tuổi tác tăng, hệ thống động mạch trở nên cứng hơn (xơ vữa động mạch), làm giảm lưu thông máu đến các cơ quan quan trọng, bao gồm mắt. Người trên 65 tuổi có nguy cơ cao mắc tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng, đột quỵ mắt và võng mạc tiểu đường.
Những bệnh lý về mắt có liên quan đến bệnh tim mạch
- Amaurosis fugax: Mất thị lực tạm thời do lưu lượng máu đến mắt bị gián đoạn.
- Đột quỵ thùy chẩm: Tổn thương vùng não phụ trách thị giác, dẫn đến rối loạn thị lực.
- Tắc động mạch võng mạc: Gây mất thị lực đột ngột do cục máu đông hoặc cholesterol làm tắc nghẽn mạch máu võng mạc.
- Tắc tĩnh mạch võng mạc: Là một dạng "đột quỵ mắt" khác do huyết áp cao làm tắc nghẽn tĩnh mạch trong võng mạc.
- Bệnh võng mạc do tăng huyết áp: Tổn thương võng mạc do huyết áp cao kéo dài, gây chảy máu, sưng võng mạc và suy giảm thị lực.
- Bệnh võng mạc tiểu đường: Xuất hiện khi đường huyết cao làm tổn thương mạch máu nhỏ trong mắt.
- Thoái hóa điểm vàng (AMD): Có liên quan đến xơ vữa động mạch và làm giảm khả năng nhìn rõ chi tiết.
- Tăng nhãn áp: Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ tăng nhãn áp do tác động đến áp lực nội nhãn.
Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe tim mạch và đôi mắt?
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc cả bệnh tim và bệnh mắt.
- Tập thể dục đều đặn: 30-60 phút mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ tim mạch.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm chất béo, ăn nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu omega-3 tốt cho mắt và tim.
- Kiểm soát cân nặng: Béo phì là yếu tố nguy cơ lớn đối với cả bệnh tim mạch và bệnh mắt.
- Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ làm tăng căng thẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Theo dõi huyết áp, cholesterol, đường huyết và khám mắt thường xuyên để phát hiện sớm bệnh lý liên quan.
Khám mắt định kỳ – Cách tốt nhất để bảo vệ thị lực và sức khỏe tim mạch
Bệnh tim mạch có thể âm thầm gây tổn thương đôi mắt trước khi có triệu chứng rõ ràng. Vì vậy, khám mắt định kỳ không chỉ giúp kiểm tra sức khỏe thị lực mà còn có thể phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh lý tim mạch. Hãy đến ngay hệ thống cửa hàng Mắt Việt để được tư vấn và kiểm tra thị lực toàn diện miễn phí với hệ thống chăm sóc thị lực Eyesight 5.0! Chăm sóc mắt cũng chính là bảo vệ sức khỏe của chính bạn!
