Thời đại số hóa mang đến nhiều tiện ích trong việc học tập và giảng dạy, đặc biệt là hình thức học online ngày càng phổ biến sau đại dịch. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, việc học trực tuyến kéo dài và sử dụng thiết bị điện tử liên tục đang đặt ra những nguy cơ nghiêm trọng với sức khỏe thị lực của học sinh, đặc biệt là độ tuổi tiểu học và trung học cơ sở. Trong bài viết này, Mắt Việt sẽ giúp bạn hiểu rõ những tác hại của việc học online đến mắt học sinh, cũng như giải pháp để giảm thiểu rủi ro.
1. Mắt đang chịu áp lực từ thiết bị số
Học sinh ngày nay không chỉ học qua sách vở mà còn tiếp xúc với màn hình máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh từ rất sớm. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ em dành trung bình từ 3–5 giờ mỗi ngày trước màn hình, chưa kể thời gian giải trí sau giờ học. Điều này gây ra những tác động tiêu cực đến hệ thị giác vốn chưa phát triển hoàn thiện ở trẻ.
2. Các tác hại thường gặp trẻ học online
a. Khô mắt, mỏi mắt
Khi nhìn vào màn hình, tần suất chớp mắt giảm khoảng 60%, khiến nước mắt bốc hơi nhanh hơn và dẫn đến khô rát, nhức mỏi, thậm chí kích ứng kéo dài.
b. Mất tập trung, nhòe mắt
Việc tập trung nhìn gần liên tục gây ra hiện tượng co cứng cơ mi – khiến học sinh bị nhòe mắt thoáng qua, đau nhức quanh trán, thậm chí chóng mặt nhẹ sau thời gian học.
c. Tăng nguy cơ cận thị học đường
Đây là hệ quả nghiêm trọng nhất. Trẻ phải nhìn gần liên tục, kết hợp thiếu thời gian hoạt động ngoài trời là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cận thị tiến triển. Một số trẻ có thể tăng độ từ 0.5–1.0 độ chỉ sau 1 học kỳ học online.
d. Rối loạn giấc ngủ
Ánh sáng xanh từ màn hình điện tử ảnh hưởng đến chu kỳ sản sinh melatonin, dẫn đến ngủ muộn, ngủ không sâu giấc – ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và thị lực.
3. Dấu hiệu cảnh báo thị lực học sinh đang gặp vấn đề
Nheo mắt khi nhìn bảng hoặc đọc chữ xa
Đọc sách/viết bài phải cúi sát mặt giấy
Thường xuyên dụi mắt, than nhức đầu, mỏi mắt
Kết quả học tập giảm sút, dễ mất tập trung
Ngại ra ngoài ánh sáng hoặc thích ở nơi tối
Nếu học sinh xuất hiện những biểu hiện trên, cha mẹ nên đưa con đi khám thị lực càng sớm càng tốt để tầm soát các tật khúc xạ hoặc vấn đề mắt khác.
Xem thêm: 6 thói quen hàng ngày giúp học sinh giảm mỏi mắt sau giờ học
4. Giải pháp bảo vệ mắt học sinh trong thời đại học online
Áp dụng quy tắc 20–20–20
Sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy cho mắt nghỉ 20 giây, nhìn xa 6m
Khuyến khích trẻ ra ngoài trời ít nhất 2 giờ/ngày để giúp mắt điều tiết tự nhiên
Sử dụng tròng kính chống ánh sáng xanh: Tròng lọc ánh sáng xanh giúp giảm tác động ánh sáng nhân tạo lên võng mạc, giảm khô mắt và mỏi mắt khi học lâu.
Tư thế ngồi học chuẩn, đủ ánh sáng
Đảm bảo ánh sáng học tập không hắt vào màn hình, tư thế ngồi thẳng, khoảng cách từ mắt đến màn hình từ 50–70cm.
Đo mắt định kỳ 6 tháng/lần
Tại Mắt Việt, quy trình Eyesight 5.0 gồm 12 bước kiểm tra thị lực chuẩn quốc tế giúp phát hiện sớm tật khúc xạ, từ đó tư vấn giải pháp kính phù hợp.
Sử dụng tròng kính Essilor Stellest để kiểm soát cận thị học đường
Với học sinh đã bị cận thị, việc chỉ đeo kính nhìn rõ là chưa đủ. Tròng kính Essilor Stellest – một trong những giải pháp kiểm soát cận thị tiên tiến nhất hiện nay – được thiết kế đặc biệt để làm chậm tốc độ tăng độ cận ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Tròng sử dụng công nghệ H.A.L.T (Highly Aspherical Lenslet Target) với hàng trăm điểm vi thấu kính phân bổ đồng đều, tạo hiệu ứng tín hiệu đa tiêu giúp kiểm soát sự phát triển chiều dài nhãn cầu – nguyên nhân chính gây tăng độ cận.
Theo nghiên cứu lâm sàng:
- Giảm đến 67% tốc độ tăng độ sau 2 năm sử dụng
- Vẫn đảm bảo tầm nhìn rõ ràng, ổn định cho trẻ trong sinh hoạt hàng ngày
Đây là lựa chọn tối ưu cho học sinh đang bị cận nhẹ đến trung bình, đặc biệt là những em có độ tăng nhanh hoặc cha mẹ có tiền sử cận thị cao.
5. Kết luận
Học online và tiếp xúc với thiết bị điện tử là xu hướng không thể đảo ngược. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt, sức khỏe thị lực của học sinh sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là nguy cơ cận thị học đường.
Cha mẹ, nhà trường và học sinh cần phối hợp để tạo môi trường học tập an toàn cho đôi mắt – từ thói quen sinh hoạt, tư thế học đúng đến việc kiểm tra thị lực định kỳ và chọn kính phù hợp.
Hãy lắng nghe đôi mắt của trẻ, vì thị lực khỏe là nền tảng cho một tương lai sáng.
Đặt lịch đo mắt cho học sinh tại Mắt Việt để được kiểm tra toàn diện với công nghệ Eyesight 5.0: https://matviet.vn/pages/dat-lich
